Nghiên cứu Hán Nôm >> Chủ đề >> Văn tự
Nguyễn Xuân Điềm - Nguyễn Xuân Sơn
15. Mới tìm được 51 bài thơ chữ Nôm vịnh 47 nhân vật trong Truyện Kiều bằng chính các chữ lấy từ truyện thơ ấy

Cập nhật lúc 14h54, ngày 19/02/2009

MỚI TÌM ĐƯỢC 51 BÀI THƠ CHỮ NÔM VỊNH 47 NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN KIỀU BẰNG CHÍNH CÁC CHỮ LẨY TỪ TRUYỆN THƠ ẤY

NGUYỄN XUÂN ĐIỀM - NGUYỄN XUÂN SƠN

Tp. Hà Đông, Hà Tây

Tôi làm cộng tác biên tập cho tạp chí Văn nghệ của Hội VHNT tỉnh Hà Tây. Hồi tháng 5/2006, tôi nhận được tập tư liệu cỡ A4, bọc bìa đỏ, in chữ mạ vàng với thông tin trên bìa: Hương Sơn tạp chí và giai thoại của Hương Sơn cư sĩ Nguyễn Hữu Khanh do Nguyễn Xuân Điềm và Nguyễn Tam Sơn sưu tầm và biên soạn năm 2006.

Xem kỹ, tôi được biết, cụ Nguyễn Hữu Khanh (sinh khoảng 1875, mất 1943) nguời xã Hương Ngải huyện Thạch Thất tỉnh Hà Tây, là bậc túc nho thời hiện đại. Không ra thi cử, chỉ sống đạm bạc trong nghề dạy học ở làng, cụ là bác của danh nhân Nguyễn Tử Siêu (1887-1965), từng được cụ Nghè Ngô Đức Kế mến mộ. Cụ sở trường về làm thơ bằng quốc âm. Cái tài nhất của cụ, theo tôi nghĩ, là đã tìm hiểu và thuộc Truyện Kiều đến độ dùng ngay những chữ trong truyện thơ kiệt tác của Nguyễn Du để vịnh tới 47 nhân vật trong truyện. Thể thơ vịnh không là thể lục bát (vốn dễ bắt vần hơn) mà cụ chọn thể thơ Đường luật với niêm luật rất chặt chẽ, khe khắt. Ấy thế mà đọc tới vẫn hồn nhiên tâm huyết như từ gan ruột tác giả bật lên đủ cung bậc cảm xúc trước nhân tình thế thái xã hội Truyện Kiều cũng tức xã hội đương thời. Với "cách chơi" này, cụ đã góp thêm một cách tập Kiều, lẩy Kiều độc đáo, rất đáng để người nay thưởng thức.

Gần đây tôi được biết thêm, các ông Xuân Điềm, Tam Sơn và cháu đích tôn của cụ, đã tình cờ tìm được tập bản thảo chép tay này đặt dưới đế bát hương của gia đình đã hơn 50 năm và sau đó đã tận tâm biên soạn, in Laze như tập sách hiện nay.

Tôi xin sao lại một số bài thơ vịnh trên:

翠 翹

共停 責 吝 命 慳 才

為 䋦 絲 情 纀 吏 傕

墓 𦹵 傷 懷 𡥵 妓 女代

𩃳 花 迷  舅 徒 亻齋

緣 兜 𦄵 吏 𢚸 間 𢬢

免 怒 吹 𢧚 𨀈 濼 類

與 玉 𢷹 鐄 埃 𠸕 妬

𤗖 情 㐌 𢫟 泣 朱 埃

金 翹 合 詠

﨤 逢 饒 自 會 踏 清

鄰 皮 夾 䋦 絲 情

几 �𢧚𩈘

𨉟

彈 鶴 愁 �

琴 棋 �𩇢

群 �𢆧

尼 隻 𦎛 鸞 𥓅 吏 伶

Phiên Nôm:

Phiên Nôm:

THÚY KIỀU

KIM KIỀU HỢP VỊNH

Cũng đừng trách lẫn mệnh ghen tài

Gặp gỡ nhau từ hội đạp thanh

Vì mối tơ tình buộc lại thôi

Lân la vừa giáp mối tơ tình

Mồ cỏ thương hoài con đĩ đượi

Kẻ về tang chú nên xa mặt

Bóng hoa mê mức cậu đồ choai

Người chuộc oan cha phải bán mình

Duyên đâu giắt lại lòng dan díu

Đàn hạc sầu riêng nơi gác tía

Oan nọ xui nên bước lạc loài

Cầm kỳ vui gượng chốn lầu xanh

Giữ ngọc gìn vàng ai dặn đó

Còn trời may hãy còn duyên đó

Mảnh tình đã sẻ khắp cho ai

Nay chiếc gương loan vỡ lại lành.

(Đã đem cành liễu bẻ cho ai)

 

徐 海

𥚇 鎌 𥕄 𤎜 𩈘 風 塵

動 地 驚天 准 海 瀕

智勇 固 乘 國 士

功 名 共 敢 㗂王 臣

𠄼 𡗶 𣷭 迎為 𡞕

沒 挭 𡽫 滝珥𡛔 身

知 己 除 埃 嘆咀 妬

𥪞 𨦩 𡫡 沕 𨅸墫 蹎

束 生

𣌋 桃 最 槾 仍 鄰 

王 之 事 月 花

湥 淚 傷 埃哭 媄

𢚸迷 𡛔 拯驚 吒

几 吹 魚 艮 𠊚 虐

𡥵 於 氷傾 𢢆主茄

㐌凭 𢮩 吏抪

𤾓 調 傕 𠤆側 𠓨 些

Phiên Nôm:

Phiên Nôm:

TỪ HẢI

THÚC SINH

Lưỡi gươm mài sáng mặt phong trần

Sớm đào tối mận những lân la

Động địa kinh thiên chốn hải tần

Như thế vương chi sự nguyệt hoa

Trí dũng có thừa tay quốc sĩ

Giọt lệ thương ai mang khóc mẹ

Công danh cũng dám tiếng vương thần

Tấm lòng mê gái chẳng kinh cha

Năm năm trời bể nghiêng vì vợ

Kẻ xuôi ngơ ngẩn trông người ngược

Một gánh non sông nhẹ cái thân

Con ở bâng khuâng thẹn chủ nhà

Tri kỷ chờ ai than thở đó ?

Đã vững tay co, tay lại bó

Trong vòng sao vẫn đứng chôn chân ?

Trăm điều thôi chớ, chắc vào ta !

 

胡 尊 憲 其 二

招安

𦝄𩙋

呵𠊛愁𣅶𡍙

𢚸𣘈𢠨𠄼𨢇

𩈘

土 官 朱 惠 貝 朝 官

宦 姐

 戶宦攝宮粧

墨 坤 頑 吶 妙 扛

法 寔𡥤官吏部

結 伴書香

𤳄為埃

妾負

容 几 𠁑

Phiên Nôm:

Phiên Nôm:

HỒ TÔN HIẾN (bài 2)

HOẠN THƯ

Kinh luân chi đấy chước chiêu an?

Vốn dòng họ Hoạn, nếp cung trang

Trăng gió đeo thêm một sự càn

Rất mực khôn ngoan nói dịu dàng

Úp kẻ hàng thần khi bó giáo

Khuôn phép thực nòi quan Lại bộ

Gạ người sầu phụ lúc buông màn

Tình duyên sớm kết bạn thư hương

Lòng son mê mẩn năm canh rượu

Trăng hoa bởi vị ai đơn bạc

Mặt sắt si ngây mấy nhịp đàn

Dông tố xui nên thiếp phũ phàng

Phương diện quốc gia thôi vẫn tiếc

Lượng cả sẵn lòng dung kẻ dưới

Thổ quan cho huệ với triều quan.

Kể chi khánh bạc với chuông vàng.

 

客 遠 方

𨀈

𢭮𦲿

𣃣 杜 𣷷

魂 透 情 庄 於 夜 臺

𥋷

𠆳𩇢

𤽸𠓀

𣘈𠄼𥪞

𩛂𨇜

𡫡

Phiên Nôm:

Phiên Nôm:

KHÁCH VIỄN PHƯƠNG

TÚ BÀ

Nức tiếng ca nhi có sắc tài

Nhác trông nhờn nhợt cái màu da

Nghe tin khách tự viễn phương lai

Trùm đám lầu xanh đấy hỡi bà!

Tìm hoa quá bước không quan ngại

Mày trắng một thần thờ trước án

Gửi lá đề thơ chợt cảm hoài

Môi son dăm chị nghiệp trong nhà

Cách trở thuyền tình vừa đỗ bến

Kiếm ăn no đủ nghề hương phấn

Sắm sanh nếp tử lại chôn ai

Buôn bán rành quen sự nguyệt hoa

Khóc than khôn xiết vô duyên cả

Sao cũng đeo danh là mụ Tú

Hồn hấu tình chăng ở dạ dài!

Khéo làm ô uế tiếng Nho khoa!

王 

聀 夢 桃 花 㐌 �𤉜

𢧚𨤔

祿

𡛔𤳆婿𨖅

()

𢪏𥑥𩇢

𠀧𤾓𥪞𠀧𩛷

𢧚 餒 翹 娘 沛 半 命

Phiên Nôm:

Phiên Nôm:

VƯƠNG BÀ

CHUNG CÔNG (Bài 2)

Giấc mộng đào hoa đã rõ ràng

Thương nỗi Vương ông mắc tụng đình

Xem lành nên ứng vẻ phong quang

Túi tham đã vét sạch sành sanh

Một nhà phúc lộc, bia muôn kiếp

Ba trăm lạng bạc trong ba bữa

Gái hiếu, trai hiền, rể cũng sang

Nên nỗi Kiều nương phải bán mình !

𣅶

𡗶𢌌𨷑

𨀈

 

繩 半 絲

䋦 絲 冤 愆 害 飲 唹

雷 催 之  住 行 絲

迭 緘  吏 𢧚 王 曰

繞 傳 裙 釵 買 典 𣉹

Phiên Nôm:

Phiên Nôm:

VƯƠNG QUAN

THẰNG BÁN TƠ

Nhà Nho bao quản lúc phong trần

Dắt mối oan khiên khéo ỡm ờ

Viết mướn lần hồi sự kiếm ăn

Lôi thôi chi thế chú hàng tơ ?

Gặp hội tràng văn trời rộng mở

Giật dàm buộc lại nên vương vít

Công danh nhè nhẹ bước thanh vân.

Thêu chuyện quần thoa mãi đến giờ.

Thông báo Hán Nôm học 2006 (tr.172-176)
Có file word đính kèm

Tải về nội dung chi tiết tại đây:  
In
Lượt truy cập: